Vandaag het tweede deel van mijn essay Wat is dat dan, hoogbegaafd? Is het een modeverschijnsel? Een cijfertje? Of komt er misschien meer bij kijken?
Een modeverschijnsel
 |
| Is hoogbegaafdheid net zoiets als een lange jurk? |
En ja, het komt voor dat ouders denken dat hun kind
hoogbegaafd is, en dat de school het niet ziet. Dat kan aan de ouders liggen,
maar ook aan de school. Misschien is het kind wel gewoon een goede leerling die
genoeg heeft aan de “normale” differentiatie, de 3-sterrentaak van rekenen en
moeilijkere boeken uit de schoolbibliotheek. En misschien zien de ouders wel
dat hun kind op school braaf doet wat de juf zegt, maar dat het thuis hevig
gefrustreerd ontploft, omdat het alweer de hele dag dingen heeft moeten doen
die echt veel te gemakkelijk zijn, en die niet tegemoet komen aan wat het nodig
heeft. In ieder geval is het belangrijk dat de school en de ouders daar open
over in gesprek kunnen, en dat de leerkracht niet achter de rug van de ouders
om schamper zegt dat “elk zijn uil een valk meent te zijn”.
Een IQ van 130
Eén definitie van hoogbegaafdheid is het hebben van een IQ
van 130 of meer. Dit is een gemakkelijk hanteerbare definitie, het is te
testen, en er is een duidelijk oordeel: is de score 130 of meer, dan ben je hoogbegaafd,
bij 129 of minder ben je het niet. Omdat dit onze enige manier is om hoogbegaafdheid
min of meer objectief te meten, wordt de IQ-test veel ingezet, en ook door
scholen en plusklassen als criterium gebruikt. Toch is dat niet helemaal
bevredigend. Want wat als een kind net onder de 130 scoort? Betekent dat dan
meteen dat het geen behoefte heeft aan uitdaging? Aan een plusklas? En wat als
een kind op de dag van de IQ-test niet lekker was? Wat als een kind al tijden
niet lekker in zijn vel zit, en helemaal geen zin heeft om met een vreemd
iemand spelletjes te gaan doen? Wat als er geen klik was met de tester? En wat
doen we met het probleem dat een IQ-test toch niet zo objectief is als in
eerste instantie lijkt. Want het blijkt wel degelijk uit te maken of een tester
ervaring heeft met hoogbegaafde kinderen of niet. Evengoed, voorlopig is een
hoge intelligentie wel de enige meetbare component van hoogbegaafdheid.
Het etiketje, of eigenlijk een diagnose die gesteld wordt
met de IQ-test van hierboven, is soms nodig om mensen, scholen, van de noodzaak
van aanpassingen te doordringen, zoals een dyslexieverklaring nodig kan zijn
om recht te hebben op aanpassingen als extra tijd bij toetsen. Maar een kind
met dyslexie zonder verklaring is nog wel dyslectisch, en een hoogbegaafd kind
waarvan het IQ niet is vastgesteld is wel degelijk hoogbegaafd.
Een hoog IQ en…
Maar
wat houdt die hoogbegaafdheid naast het hoge IQ dan in? Renzulli gaf zijn idee
hierover weerin een model. Hij liet zien dat de intellectuele capaciteiten
weliswaar een onderdeel zijn van hoogbegaafdheid, maar dat motivatie en
creatief denkvermogen net zo belangrijk zijn. Daar waar de drie cirkels elkaar
overlappen, is sprake van hoogbegaafdheid. Dat kleine stukje in het midden.
Dus van de mensen met hoge intellectuele capaciteiten is maar een klein deel
hoogbegaafd. Als iemand met een hoge intelligentie ook nog zeer gemotiveerd is,
zal zo iemand misschien wel grootse dingen kunnen betekenen voor de
wetenschap, briljante berekeningen kunnen maken, of op andere gebieden uit
kunnen blinken. Maar pas als zo iemand ook beschikt over een creatief denkvermogen,
oplossingen ziet die niet voor de hand liggen, wat men noemt “out of the box”
denkt, dan is er volgens Renzulli sprake van hoogbegaafdheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ik vind het leuk als je een reactie achterlaat!