Veterdiploma

Vandaag is iedereen een beetje van slag. Druk zijn ze, mijn kleuters, rumoerig en wiebelig. Er zullen vast wat ouders een paar vergeten oren op nachtkastjes hebben teruggevonden tijdens het schoonmaken. Mee naar school waren ze in ieder geval niet allemaal.

't Is geen wonder. 

We gymmen voor het eerst op een andere tijd vandaag, dus we werken ook op een andere tijd. Er komt een juf kijken, waardoor we veel langer in de kring zitten, de stagiair geeft en les en daar komt ook een andere juf voor kijken, en o ja, omdat we op een andere tijd gymmen is de buurklas nog buiten aan het gymmen op onze buitenspeeltijd, en dus moeten we ook nog binnenspelen en buitenspelen omdraaien. Je zou van minder van je stuk raken als kleuter.

Klein knuffelstampertje heeft er het meeste last van van iedereen. Hij vliegt al zo heen en weer tussen stampende boosheid en knuffelige aanhankelijkheid, en op een dag als vandaag lukt het hem niet om langer dan 5 minuten op zijn stoel te zitten. Rustig in de klas is al moeilijk genoeg.

Het werken gaat nog wel. In het vakje van de kleuters van groep 2 ligt een schriftje. Nieuw. Een schriftje met lijntjes. En we hebben boekjes, met woordjes. Eigenlijk zijn die van groep 3, maar die hebben nieuwe boeken, dus nu mogen wij deze hebben. En dat vinden we erg
interessant. Met de tong uit de mond schrijven de kinderen de woorden uit het boekje na. Als je heel goed kijkt, soms stiekem met een schuin oog op het boekje, kun je lezen wat er staat. 
Ook klein knuffelstampertje heeft zo'n schrift. Wat zit 'ie zijn best te doen! Het wordt prachtig. 

Ineens stampt hij de klas uit, zijn schrift in een hoek gesmeten. Ik besluit hem even met rust te laten, vaak werkt dat wel. Een poosje later vraag ik wat er is. De woorden zijn nog niet wakker geworden. 
"Hm! Mmm!" Met zijn armen over elkaar schudt zijn hele lijf nee. 
"Als er iets gebeurt, dan kun je altijd bij me komen. Als je vertelt wat je probleem is, kunnen we het vaak wel oplossen." 
"Hm.!" 
"Ik ga nu weer naar binnen, als je er weer aan toe bent, kom je maar rustig in de klas."

Terwijl ik me omdraai ontwaken de woorden. "Weet je waar ik nou zo boos en verdrietig om ben? ECHT boos en verdrietig? Iemand anders had in mijn... in mijn... dat was op een boekje lijkt... iemand had daar in getekend!" 

Samen bekijken we zijn schrift. Op de bladzijde voor de bladzijde waar hij had geschreven staan wat vage krasjes. "Ah, weet je wat er denk ik gebeurd is? Jij hebt de bladzijde omgeslagen met de pen zonder dop in je hand, en toen kwam er een streepje. Dat gebeurt bij mij ook wel eens" Hij gelooft er niks van. Iemand heeft daar getekend. Maar hij accepteert mijn oplossing: Een stickertje eroverheen en klaar. Zo plotseling als zijn woede te voorschijn kwam, zo snel is 'ie weer verdwenen. 

En zo vlot is hij weer terug ook. Want het kan dan wel op dinsdag, woensdag en donderdag fruitdag zijn, en de hele school eet dan fruit in de ochtendpauze, of groente, dat mag ook, maar een lekker chocoladebroodje dan weer niet en da's veel lekkerder. Ook op fruitdag. En als je zo'n lekker chocoladebroodje bij je hebt, dan zijn de rozijntjes die ook in je tas zitten vies, en de watermeloen van het schoolfruit ook stom en dan wil je ook geen appel, peer of pruim die we nog hebben. Maar ja, trek heeft hij wel. 
Terwijl de rest van de klas zit te smullen van de watermeloen, wordt de hele onderverdieping en een stukje van de bovenverdieping luidkeels op de hoogte gebracht van zijn trek. 

Dan wordt het tijd om te gymmen. Nog steeds trek. Ik neem hem nog een keer mee naar het magazijn om de fruitvoorraad te inspecteren. "Maar ik wil wel een appel, maar alleen in stukjes!"
Een juf heeft een groot hart en een scherp mes en snijdt een appel in vieren, voor hij zich bedenkt. 
De hele gymles doet hij over het opeten van de appel en nog heeft hij maar een half stukje op. Buiten is het te koud, binnen zit hij alleen... hij vindt zijn draai niet. 

Als we weer naar binnen gaan en hij verdrietig is om de gemiste gymles, accepteert hij met een pruillipje het advies om de volgende week dan maar direct met de klas mee te eten, zodat hij tijd heeft om mee te gymmen. Zijn boze bui is voorbij, en terwijl de rest van de klas met de stagiair een rijmles doet, kruipt klein knuffelstampertje dicht tegen me aan. Zo krijgt hij zijn appel wel op. Veilig en dichtbij. En van een afstandje doet hij ook nog zachtjes mee met rijmen.
En na die rijmles... is het tijd voor de middagpauze. We pakken ons brood. En een chocoladebroodje is eigenlijk net zoiets als een boterham met hagelslag. Daar kan zelfs een consequente juf niet omheen. 

De 10 minuten stil eten zijn minder stil vandaag. Er wordt gegiebeld, gewiebeld, er gaat een beker om, er wordt gefluisterd en iets minder zacht gepraat. Mijn waarschuwingen stuiteren tegen dovemansoren.  

"Juf.. ik heb in mijn broek geplast!" Welja, dat kan er ook nog wel bij vandaag. "Kom maar mee ik-weet-wat-ik-wilmeisje, we zoeken wel even droge kleren voor je." In het magazijn vind ik een onderbroek en een lange broek. "Ik zal even een nat doekje voor je pakken, trek je natte spullen maar vast uit." In groep 2 kun je al veel zelf, meer dan sommige ouders weten. 
"Ja maar mijn veters dan?"

"Ik zal straks je veters wel strikken. Dat moet je ook maar gauw zelf leren. Dan kun je misschien wel een veterdiploma krijgen"
Als ik terugkom met het natte doekje is ik-weet-wat-ik-wilmeisje nog geen steek opgeschoten. Hulpeloos kijkt ze naar haar voeten, waar haar schoenen nog steeds omheen zitten. 

Ik kijk naar beneden en begrijp het probleem. "Wie heeft jou schoenen zo vastgemaakt?" vraag ik, terwijl ik de bizarre knoop uit haar veters peuter. "Papa."

"Nou, papa mag ook zijn veterdiploma nog  wel even halen dan" mompel ik. 
"Hihi, ja, papa moet ook nog veters leren strikken!" 

Groen

 "Kleine vrolijkerd, spontaan grietje, kleine dondersteen, kletsmiepje en hobbeljochie, jullie hebben het kleurenmonster op de kralenplank nog niet gemaakt. Dan gaan jullie vandaag doen."

Dit was niet de informatie waar ze op zaten te wachten. De kralenplank is leuk, maar als je echt iets moet maken, namaken van een voorbeeld of zelf verzinnen, ook best moeilijk. En ze hadden het niet voor niets uitgesteld tot het allerlaatst. Niet zoveel zin en ook een beetje tegenop gezien. Ze gaan wel verschillend met mijn opdracht om.

Kleine vrolijkerd, hobbeljochie en kletsmiepje pakken de kralenplanken. Ik help de planken uit de vensterbank leeg te halen, dan hebben ze weer genoeg kralen om mee te werken, en lege planken.

Starten lukt nog niet direct, "Ik kan dat niet..." Ik help ze een beetje op weg. Kijk, met zo'n doorzichtige plank kun je het voorbeeld er onder leggen, en met zo'n houten kun je het namaken. Maar je mag ook zelf een monster bedenken. Het hoeft er niet zo uit te zien als het kleurenmonster uit het boek.

Spontaan grietje heeft niet zoveel zin. Zuchtend en met een zielig gezicht staat ze voor me. "Juf, het gaat niet meer met mij."  Vorige week stond ze ook voor me, met zo'n zelfde zielige gezicht. Toen versprak ze zich "Juf, het gaat niet meer met jou." Met mijn gezicht in de plooi had ik het nog even geprobeerd te rekken, maar halverwege de dag liet ik haar toch halen. Ze vielen bij bosjes, we hadden nog maar een groepje van 16 kinderen over en ze zag wel erg pips. 

Vandaag trap ik er niet in. Nee spontaan grietje, vandaag ga ik mama niet bellen. Je ziet er prima uit en je hebt zonet heerlijk gegymd. jij kunt gewoon op school blijven. Hm. mislukt. Oke dan, dan maar een kleurenmonster op een kralenplank. 

Kleine dondersteen haal ik met zijn hoofd uit de hamertjetikdoos. "Wat moest jij ook alweer doen?  Weet je het nog?" Hij weet het nog. "Maar ik wil dat niet doen." Ik ben vriendelijk onverbiddelijk vandaag. Ik zet hem achter een kralenplank en geef hem de keus: Namaken of zelf bedenken. Hij gaat zelf bedenken. Niet veel later heeft hij een minimalistisch kunstwerk gemaakt van een vage contour met twee stipjes als ogen. Ik besluit dat het goed genoeg is. Ik kan er een monster in herkennen, en wie had gezegd dat het helemaal opgevuld moest zijn?

Kletsmiepje is de volgende. Met haar kralenplank in de handen kijkt ze schuin naar me omhoog. Klaar? Ik zie het vraagteken in haar ogen. Onder in het hoekje van de plank staat een bonsaimonstertje, ongeveer vijf kralen hoog en vier kralen breed. Maar met ogen en pootjes. "Wow kletsmiepje, goed bedacht, een babykleurenmonster!" Trots glimlachend om haar eigen slimheid legt ze de plank in de vensterbank.

Ondertussen zijn kleine vrolijkerd, hobbeljochie en spontaan grietje goed op stoom gekomen. Ze maken de monsters na van het voorbeeld. Twee groene en een... het woord een soort grote blob van allerlei gekleurde kralen. Maar hij komt af, en dat is best knap.

Kleine vrolijkerd komt trots voor me staan. AF! "Wat fijn he, eerst dacht je dat je het echt niet zou kunnen, en toen heb je het geprobeerd en het is gewoon gelukt!" Hij knikt stralend en legt zijn monster in de vensterbank.

Hobbeljochie is niet zo'n werkkind. Hij is meer een speelkind. Origineel, creatief in zijn spel, vriendelijk en goedmoedig. Een verplichte opdracht is aan hem niet zo besteed. Vandaag blijft hij zitten, tot het eind. Dan zijn de groene kralen op, en is zijn kleurenmonster nog niet af. Maar wel bijna. Een topprestatie. 

Ook de andere kinderen hebben goed gewerkt. Ik spreek mijn trots uit. Wat een fijne werktijd was dit. En hebben jullie gezien hoe knap klein ventje met de grote ogen zijn naam helemaal zelf heeft geschreven? 

Voor we gaan eten is het een beetje rumoerig. Ik vraag om stilte met ons stilteteken. Ik klap drie keer in mijn handen en zeg: "Een, twee drie, STIL!" Zoals elke keer vandaag is het onmiddellijk stil... Bijna stil.

Naast mij hoor ik zacht "Hoedje van, hoedje van, een twee drie vier, hoedje van papier." Ik kijk opzij en kijk in een paar zachtboevig lachende ogen. Hobbeljochie is niet alleen een speelkind. Hij heeft ook humor.

In onze klas hangt een groot vel papier. De foto's van alle kinderen hangen erop, en drie smileys: een lachende groene, een neutrale gele en een boze/verdrietige rode. Aan het begin van de dag hangen ze hun foto bij de smiley die het beste bij hun gevoel past. Vandaag hangen er geen foto's bij rood. Een of twee bij geel en de rest hangt bij groen. 

Aan het eind van de dag zie ik guitig pretoogje op een stoel staan bij de muur waar dit papier hangt. Wat heeft hij nu weer bedacht? Guitig pretoogje heeft wel vaker leuke stoute plannen en meestal valt zijn stout binnen de grenzen van leuk. 

Zijn foto en die van zijn vriendjes hebben een ander plekje gekregen. Hij springt van se stoel af. 

"Kijk, wij hangen op groen!"

Onder vetter afslag

"Welk liedje wil je nog horen Jarig Jetje?"

Jarig Jetje is vandaag 5 geworden en staat als stralend middelpunt op de tafel in de kring. Ze heeft een taart versierd op het digibord en we hebben al gezongen en gedanst. Maar het feestje is nog niet afgelopen. Er komt zo nog een traktatie en die zit in de diepvries. We houden van traktaties uit de diepvries. En we zijn nog niet klaar met zingen.

Het is een gezellige dag. De kinderen spelen lief, ruzietjes zijn er nauwelijks en als er iets voorvalt is het zo weer opgelost. 

En er wordt hard gewerkt ook. De kinderen van groep 2 mogen de 2 kleuren, met waskrijt, want de 2 is ons cijfer van de week. We bedenken eerst waar we allemaal 2 van hebben. 

2 armen, 2 handen. (Er wordt driftig gezwaaid.)

2 benen, 2 voeten, 2 schoenen (alle schoenen steken naar voren)

1 broek. "Ja, je hebt er vast meer, maar vandaag heb je er maar eentje aan. Maar een broek heeft wel 2..." Geen idee. Een kring vol kleuterogen kijkt me glazig aan. Totdat... 2 rechte stukken! "Ja, goed zo, 2 pijpen!"

2 oren, 2 ogen, 2 haren... Nee, veel meer haren. 

2 duimen en 2 pinken

2 kuiten.... wie weet waar je kuiten zijn? Weer vragende ogen. Kuiten? Nooit van gehoord. Maar uit mijn ooghoek zie ik minivrolijkerd, net begonnen, ons jongste kind, vrolijk naar de achterkant van zijn onderbenen grijpen. 

"He, minivrolijkerd, kom eens hier?." Ik til hem op de ronde tafel midden in de kring. "Wijs jij eens aan waar jouw 2 kuiten zitten." Even later zoeken alle kinderen hun eigen kuiten op.  Da's nog best een ding hoor, eerst worden vooral ook veel achterkanten van bovenbenen vastgepakt. Nee, lager, dat zachte stuk aan de achterkant van je onderbenen. En ja, allemaal hebben we 2 kuiten. 

"Kijk juf, ze kunnen ook zo doen!" Ja, als je er tegenaan duwt, kunnen kuiten erg leuk heen en weer wiebelen. Mijn steun en toeverlaat, onze juf-omdat-ze't-nog-zo-leuk-vindt Marja herkent het. Haar kuiten hebben deze functie ook, en nog veel mooier. 

2 wenkbrauwen hebben we ook, 2 oksels en 2 schouders en nou gaan we echt aan het werk.

Meteen pakken alle kinderen een blad, en ze gaan driftig kleuren. Maar daar staat blond pretoogje voor mijn neus. Hij glimt van stralende ondeugendheid en zegt in bijna realistisch geacteerde verbazing 

"Juf! Er zitten ook een paar zevens tussen!"

Wie klaar is zet zijn naam op zijn blaadje. Dat kun je als je in groep 2 zit. Uit het hoofd, of met behulp van het naamkaartje op je stoel. 

Het is een vrolijke dag. Een goeie dag om jarig te zijn.

"Welk liedje wil je nog horen Jarig Jetje?"

Jarig jetje weet het precies: Onder vetter afslag!

Wat bedoelt ze? Ken ik dit liedje? Het kwartje valt wonderlijk snel en ik schiet in de lach. 
En als ik inzet zingt iedereen vrolijk mee. 

"Bonne fête à toi!"

Winkelwagentje

"Naar links.... nog verder naar links.... nu naar voren.... naar rechts.... draaien.... naar voren... verder naar voren... STOP! 

Nu een grote stap... Nee, je been moet hoger! Ja, goed zo. En nu bukken! En weer omhoog en nog een grotere stap.."

De opdracht was gelijk voor de verdiepingsgroepen van groep 5/6 en groep 7/8.

Leg in tweetallen de hindernisbaan af.

Maar... Een van de twee heeft een blinddoek om. 
En... diegene heeft een rauw ei bij zich.
O ja... en dat ei mag je niet met je handen aanraken.

Je krijgt 10 minuten om de groepjes te maken, te bepalen wie de blinddoek heeft en te bedenken wat je nodig hebt en dat te pakken. 

In eerste instantie had ik pingpongballetjes bedacht. Maar ik vond eieren leuker. De kinderen worden er ook enthousiast van. Lekker spannend!

Groep 5/6 gaat pragmatisch te werk. Dat ei kun je met een doekje oppakken en dan in een bakje doen. De leider neemt het kind met de blinddoek simpel bij de heupen vast en stuurt hem zo door het parcours. ook de meest ingewikkelde hindernis, een brede tafel waar het ene kind links langs moet, het andere kind rechts en het ei overheen vormt geen probleem. Als je op dat stukje samen het ei vasthoudt, blijft de geblinddoekte partner recht lopen en gaat er niks mis. Of, je loopt als ziende gewoon even eerst je eigen kant langs en helpt dan de ander.

In groep 7/8 is het een ander verhaal.

Er worden zachte doekjes gehaald, bakjes, het ei stootvast in het bakje, ander bakje erop, vastgetapet...Een beker met allemaal snippers, deksel erop gedraaid. 

Een groepje heeft in het kleuterspeellokaal een handige stok gevonden, Praktischer dan een blindengeleidehond in de school, dat dan weer wel. Er wordt zelfs een miniwinkelwagentje aangedragen. Maar ja, als dat ook over de tafel moet, en door de hoepel, daar wordt het niet gemakkelijker van. 

En er worden aanwijzingen gegeven:  "Naar links.... nog verder naar links.... nu naar voren.... naar rechts..." Tot er iemand haar partner vastpakt om te sturen. 

"Ooooh! Je mag haar niet vastpakken!" Verontwaardigd kijken zes paar ogen mijn kant op. Ik kijk onschuldig terug. Geen idee wie dat gezegd had, ik niet in ieder geval.

Terug in de klas, met toch 19 van de 20 eieren nog heel, vraag ik de kinderen welke executieve vaardigheden ze eigenlijk allemaal gebruikt hebben. Of hadden moeten gebruiken. (Ik spreek liever over vaardigheden dan functies. Het zijn immers vaardigheden die ze onder de knie moeten krijgen.) 

Wat waren dat ook alweer, executieve vaardigheden? De kennis moet even opgehaald worden. Ze hoeven ze ook niet nu al te kennen, ze zullen nog vaak genoeg voorbij komen, tot ze het niet meer kunnen horen. 

In ieder geval was flexibiliteit voor sommige kinderen best belangrijk. Mag je dat ei echt niet met je handen pakken? Ja maar.... Ook nu niet? Maar hoe krijg ik het dan in mijn bakje dat gevuld is met donzige doekjes en zachte zwachtels? Daar gaat plan A, op naar plan B.

Taakinitiatie was vandaag geen enkel probleem. Twee groepen vol met kinderen die niet kunnen wachten om hun taak te initiëren. 

Reactie-inhibitie. Op tijd stoppen, maar ook niet allerlei aanwijzingen roepen als je niet zelf aan de beurt bent. 

Volgehouden aandacht... Vooral als anderen door het parcours gaan.

Organisatie: Wat heb je nodig, (GEEN winkelwagentje dus) waar haal je het en waar ruim je het weer op? 

Als ze zich voor ze naar de middelbare school gaan een beetje bewust zijn van de executieve vaardigheden, ben ik een tevreden juf. En dat komt vast goed, want wat je aandacht schenkt groeit, en ik heb een grote gieter dit jaar.