Kaarten en handen

Ik kan best goed kaartlezen. In ons pretomtomse tijdperk zat ik met de grote kaart van Zuid-Noorwegen op schoot op de passagiersstoel in de auto en leidde ons welgemikt langs de prachtigste Noorse weggetjes. In Noorwegen is dat niet zo moeilijk trouwens, bijna alle weggetjes zijn mooi, maar ik wist dan ook nog meestal waar we waren op de kaart. De algemene aanname dat vrouwen niet goed zijn met kaartlezen en de kaart op de kop moeten houden als ze naar het zuiden reizen vind ik dan ook kolder.

Toch was ik een beetje verdwaald. Dat komt door mijn kaart. Ik had het eerst niet in de gaten, maar het drong langzaam tot me door. Of eigenlijk, ineens begreep ik het, nadat ik een poosje vertwijfeld om me heen had staan staren. Het ging over handen. Mijn handen die behoefte hadden aan crème, of olie, aan verzorging, maar dat niet kregen van mij. Ik begreep mezelf niet zo goed. Ik heb namelijk genoeg handencrème in huis om mijn hele lijf 3 keer mee in te smeren, waarom gebruikte ik het dan niet? En ineens wist ik het dus: Het komt door mijn kaart!

Ik leg het uit. Iedereen krijgt een kaart mee van huis. Daar staan de wegen en paden op die je in je jeugd hebt leren kennen. De weggetjes van normen en waarden, van wat leuk en interessant is, van hoe je met anderen omgaat, maar ook de bordjes verboden toegang en pas op, gevaarlijke kruising. Bij de ene persoon is die kaart wat uitgebreider dan bij de andere.
Mijn kaart... nou ja, dat was een beetje een flutkaart, om eerlijk te zijn. Er stonden weinig weggetjes op en ze waren nogal rechtlijnig. Veel paadjes die dood bleken te lopen en straten die ik achteraf bezien eigenlijk helemaal niet mooi vond. En weinig verbinding met kaarten van anderen.
't Is niet allemaal ellende hoor, er stonden ook prachtige wegen op! Van wandelingen in het bos en lol op het ijs, van heerlijk flexibel elke dag van de vakantie een braadworst omdat we daar gewoon zin in hebben en thuis eten we wel weer gezond, en van nooit, maar dan ook nooit, afval op straat gooien. Nog geen snoeppapiertje. En ergens, in een klein hoekje, een prachtig stukje vol mooie warme moederliefde en ouders die van elkaar houden en hun kinderen voorleven.

Gelukkig mag je naar hartenlust bijtekenen op de kaart die je meekrijgt van huis. Dat ben ik gaan doen, eerst aarzelend, maar met steeds meer plezier. Alleen, met mijn man, met mijn kinderen, met vriendinnen... Ik sla weggetjes in die me mooi lijken, teken paadjes over van anderen, loop stukjes samen op. Ik maak verbindingen, teken aan waar ik nog vaker naartoe wil en waar het minder leuk was. En ondertussen geniet ik met volle teugen van mijn weg, die geen snelweg is maar een bochtig hobbelpaadje met prachtige uitzichten. Na elke bocht ontdek je wat en als je goed om je heenkijkt, zie je dat alles gekleurd is.

Ik keek naar mijn handen en ineens wist ik het: Ik sta op een stukje kaart dat ik niet zelf getekend heb! Een stukje van vroeger. Een stukje waar mijn vader heeft bijgeschreven dat je handen verzorgen onzin is. Dat het belachelijk is om na het afwassen je handen in te smeren met rozencrème, het potje dat bij mijn oma, zijn schoonmoeder, boven het aanrecht in de kast stond. Ik hoor het hem zeggen en ineens herken ik zijn handschrift op mijn kaart. Het stuk dat hij getekend heeft is wel deel van mijn kaart. Ik kan het niet uitgummen, niet weghalen. En misschien wil ik dat ook wel helemaal niet. Het stuk hoort erbij. Ik zoek nieuwe weggetjes om bij te tekenen, maak verbindingen naar waar ik heen wil. Vraag vriendinnen wat zij doen met hun handen. Ik wiebel met een lieve vriendin met nog een veel fluttere kaart over een door ons samen net getekend paadje, een geitenpaadje nog, want zij blijkt hetzelfde probleem te hebben. Op afstand, maar toch samen en dicht bij elkaar, zorgen we voor onze handen en elkaar. En ons geitenpaadje wordt al een beetje duidelijker.

Vandaag is het 12 jaar geleden dat mijn vader overleed. Tot op het laatst heeft hij meegetekend aan mijn kaart, aan het eind als opa van mijn kinderen, dat waren prachtige paadjes waar ik met liefde op terugkijk. Veel van de wegen die hij tekende leken lang het enige juiste, of misschien wel het enig bestaande pad. Ondertussen ken ik de wegen op een veel grotere kaart en durf ik steeds meer mijn eigen weg te zoeken. En af en toe sta ik ineens op een stukje kaart dat ik niet zelf getekend heb. Dat geeft niet, als ik het maar herken, dan vind ik vanzelf de weg weer.